Trong kỷ nguyên mà trí tuệ nhân tạo đang dần định hình cách chúng ta tiếp cận thông tin, E-E-A-T (Trải nghiệm, Chuyên môn, Thẩm quyền và Độ tin cậy) chính là chiến lược xương sống giúp các thương hiệu duy trì và nâng cao sự hiện diện trực tuyến.
Vì sao E-E-A-T quan trọng trong tìm kiếm bằng AI?
E-E-A-T đại diện cho Experience (Trải nghiệm thực tế), Expertise (Chuyên môn), Authoritativeness (Thẩm quyền) và Trustworthiness (Độ tin cậy). Đây không phải là một yếu tố xếp hạng chính thức, mà là bộ nguyên tắc hướng dẫn giúp các chủ website hiểu được những gì Google đánh giá cao.
E-E-A-T ra đời từ việc Google quan sát cách người dùng đánh giá một trang web có hữu ích, chuyên môn và đáng tin cậy. Từ đó, Google tổng hợp thành tiêu chuẩn chung để xác định đâu là website chất lượng.
Trong giai đoạn SEO truyền thống trước đây, dù E-E-A-T được đề cập nhiều, nhưng không ít người vẫn xem nhẹ và chọn cách mua backlink số lượng lớn hoặc tạo nội dung bằng AI hàng loạt để tạo chuyên môn ảo nhằm đánh lừa thuật toán tìm kiếm.
Tuy nhiên, những chiến lược “lách luật” đó đã khiến Google liên tục cập nhật thuật toán, thẳng tay loại bỏ những phương pháp gian lận, dẫn đến nhiều mô hình SEO cũ sụp đổ.
Giờ đây, với sự xuất hiện của các công cụ tìm kiếm tích hợp AI (như Google SGE hay Bing Copilot), E-E-A-T không còn là lựa chọn mà là điều bắt buộc. Đây cũng chính là cốt lõi của khái niệm tối ưu hóa công cụ tạo sinh (GEO – Generative Engine Optimization) mà các doanh nghiệp cần đầu tư nghiêm túc nếu muốn cạnh tranh trên bảng kết quả tìm kiếm tương lai.
4 yếu tố trong EEAT
Kỷ nguyên tìm kiếm mới và vai trò của E-E-A-T
Hãy tưởng tượng bối cảnh tìm kiếm hiện tại như một trận chiến công nghệ quyền lực: Google, OpenAI, Gemini, Perplexity, ChatGPT và nhiều thế lực công nghệ khác đang tranh giành duy nhất một thứ: Hành vi tìm kiếm của người dùng.
Chúng ta đang đứng trước ngưỡng cửa của một kỷ nguyên tìm kiếm hoàn toàn mới, nơi mà AI thay con người thực hiện phần lớn công việc tìm kiếm tri thức, làm cho người dùng giảm bớt gánh nặng tư duy.
Thay vì để người dùng tự tìm hiểu, tìm blog đọc thông tin thì AI giờ đây đảm nhận hầu hết các bước tra cứu, tóm tắt ngắn gọn cho người dùng. Các nền tảng AI không chỉ là để cung cấp kết quả tốt nhất mà là để trở thành nơi người dùng bắt đầu hành trình tìm kiếm.
E-E-A-T là một phần không thể thiếu trong chiến lược SEO
Mô hình tìm kiếm mới hoạt động như thế nào?
Dưới sự hỗ trợ của AI, quy trình tìm kiếm giờ đã thay đổi:
- Người dùng gặp một vấn đề.
- Cần thêm thông tin để giải quyết vấn đề đó (giai đoạn tìm kiếm tri thức).
- AI thay người dùng thực hiện quá trình tìm kiếm tri thức.
- AI tổng hợp, tóm tắt và chỉ cung cấp thông tin cần thiết.
- AI đề xuất các giải pháp cụ thể: sản phẩm, dịch vụ, công việc, công cụ…
Trong quá khứ, bước 3 và 4 do chính người dùng đảm nhận. Họ tìm kiếm, sàng lọc, đọc và tự xác định giải pháp. Ngày nay, AI đã làm phần lớn công việc đó. Người dùng chỉ còn tập trung ra quyết định dựa trên những gì AI đề xuất.
Điều này ảnh hưởng gì đến chiến lược SEO?
Với việc AI đảm nhận hết tất cả các khâu tìm kiếm, các chiến thuật SEO truyền thống tối ưu nội dung để trả lời truy vấn đang dần trở nên bị loại bỏ.
Thay vào đó, SEO hiện đại cần trở thành sản phẩm, dịch vụ, hoặc nguồn giải pháp mà AI chọn để giới thiệu cho người dùng ở bước cuối cùng. Và để được AI tin tưởng, E-E-A-T là yếu tố then chốt. Chỉ khi thương hiệu của bạn thể hiện rõ chuyên môn, uy tín, độ tin cậy và trải nghiệm thực tế, AI mới ưu tiên bạn trong danh sách đề xuất.
Hiểu rõ cách E-E-A-T hoạt động trong GEO
Trong thế giới của GEO (Generative Engine Optimization) hình thức tối ưu hóa tìm kiếm do AI vận hành E-E-A-T chính là tiêu chuẩn cốt lõi mà mọi SEOer cần tập trung.
Hiểu đơn giản, hệ thống tìm kiếm sử dụng NLP (xử lý ngôn ngữ tự nhiên) kết hợp hai nguồn dữ liệu chính:
- Dữ liệu huấn luyện nội bộ được tích hợp sẵn trong mô hình AI và cập nhật định kỳ.
- Khả năng tìm kiếm theo thời gian thực giúp AI thu thập thông tin mới nhất từ các trang web hiện hành.
Điểm khác biệt lớn nhất so với SEO truyền thống là: AI có thể quét và xử lý hàng chục trang web chỉ trong vài phần nghìn giây, hay còn gọi là hành vi “scooping” (quét nhanh).
Nhờ vào thuật toán tìm kiếm mới, cơ hội xuất hiện cho những trang web dù không nằm ở trang nhất Google. Nếu trước đây trang 2, trang 3 trở đi là nơi không ai thèm lui tới thì hiện tại, AI vẫn có thể nhận diện và khai thác nội dung để đề xuất cho người dùng. Lý do là vì AI cá nhân hóa quá trình tìm kiếm, dựa trên:
- Bối cảnh tìm kiếm cụ thể
- Lịch sử và hành vi người dùng
- Bộ nhớ và chỉ dẫn tùy chỉnh của hệ thống AI
- Nội dung chất lượng theo cấu trúc E-E-A-T
Những bài viết đạt chuẩn E-E-A-T sẽ được Google đánh giá cao, từ đó được AI đề xuất đến người dùng nhiều hơn. Mặc dù không nằm ở trang đầu nhưng với nội dung chỉnh chu và chất lượng, bài viết của bạn vẫn có thể được AI đề xuất. Đã đến lúc các SEOer phải “ám ảnh tích cực” với E-E-A-T, đây là chìa khóa giúp thương hiệu của bạn xuất hiện đúng lúc, đúng nơi khi người dùng cần nhất.
Các vấn đề E-E-A-T phổ biến
Làm sao để bắt đầu kiểm tra các vấn đề liên quan đến Trải nghiệm (Experience), Chuyên môn (Expertise), Tính uy tín (Authoritativeness) và Độ tin cậy (Trustworthiness) của website bạn? Hãy bắt đầu bằng một việc đơn giản nhưng rất thực tế:
Truy cập Google Trends, gõ tên thương hiệu của bạn vào thanh tìm kiếm và xem điều gì hiện ra.
- Nếu không có dữ liệu, nghĩa là thương hiệu của bạn chưa đủ được quan tâm để xuất hiện trong xu hướng tìm kiếm.
- Nghe có vẻ nặng nề, nhưng thật ra, điều này không hiếm gặp rất nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng đang trong tình trạng tương tự.
Tuy nhiên, đây cũng là hồi chuông cảnh tỉnh: bạn cần đầu tư nhiều hơn cho hoạt động marketing thương hiệu, để ngày càng có nhiều người chủ động tìm kiếm hơn.
Vấn đề này không chỉ nằm ở SEO, mà còn nằm ở chiến lược tổng thể như ngân sách dành cho marketing, hoạt động truyền thông, quảng bá, xây dựng thương hiệu. Một chiến dịch marketing hiệu quả sẽ tạo ra mạng lưới liên kết và nhắc đến (mentions) thương hiệu vững chắc trên internet, giúp website của bạn tăng độ uy tín và được công cụ tìm kiếm ghi nhận nhiều hơn.
E-E-A-T là câu chuyện của thương hiệu
Sau cú sốc từ việc thương hiệu không hiện trên Google Trends, hãy tiếp tục bước tiếp theo: Tìm kiếm chính tên thương hiệu của bạn trên Google.
Điều gì hiện ra?
- Có xuất hiện Knowledge Panel (hồ sơ doanh nghiệp tổng hợp)?
- Hay chỉ thấy website hoặc các kênh mạng xã hội?
- Hoặc không có gì cả?
Hy vọng bạn thấy tất cả những điều trên nhưng thực tế, điều này còn phụ thuộc vào độ nhận diện thương hiệu.
Nếu kết quả tìm kiếm quá “mờ nhạt”, hãy thử cách sau: Gõ [tên thương hiệu] + lĩnh vực hoạt động chính. Ví dụ: GOBRANDING giải pháp Digital Marketing.
Nếu vẫn không có gì hiện ra, rất có thể bạn đang gặp vấn đề lớn về thương hiệu, và điều này ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số E-E-A-T.
Kiểm tra, rà soát thêm bằng nền tảng AI
Sau khi kiểm tra trên Google, hãy tiếp tục với các nền tảng AI như ChatGPT, Claude, Perplexity AI…
Gõ truy vấn theo cú pháp: [Tên thương hiệu] là gì? Và dưới đây là những yếu tố mà AI thường phân tích khi trả lời truy vấn.
- Giới thiệu cơ bản về thương hiệu
- Vị thế trên thị trường
- Trang Wikipedia (nếu có)
- Nội dung trang: Giới thiệu
- Số lượng cửa hàng/ chi nhánh
- Lịch sử hoạt động
- Quy mô nhân sự
- Chiến lược kinh doanh
- Các trích dẫn truyền thông/ báo chí
AI đang phân tích thương hiệu bạn theo cách rất giống con người đánh giá doanh nghiệp. Đây chính là cách bạn nên bắt đầu chẩn đoán các vấn đề E-E-A-T của mình.
E-E-A-T là thứ không thể làm giả trong SEO hiện đại
Cả Google và các công cụ tìm kiếm tích hợp AI đang yêu cầu bạn chứng minh rõ ràng bạn là ai, và bạn xứng đáng ở đâu trong “bản đồ tri thức” khổng lồ của internet.
Hãy hình dung bạn là một chuyên gia và cần phải làm chứng điều đó tại tòa. Bạn cần chứng minh bằng hồ sơ, tài liệu, chứng chỉ,…và cần phải thể hiện điều đó trước “bồi thẩm đoàn”: chính là AI và người dùng.
E-E-A-T là bằng chứng cụ thể, không phải lời hứa suông. Website cần thể hiện những yếu tố sau đây:
- Bằng cấp, chứng chỉ
- Giải thưởng đạt được
- Chính sách hoạt động rõ ràng
- Lời chứng thực từ khách hàng (testimonial)
- Lý lịch nghề nghiệp
- Nghiên cứu tình huống (case study)
- Bài viết chuyên môn đã công bố
- Truyền thông nhắc đến thương hiệu
- Địa điểm kinh doanh
- Thông tin liên hệ minh bạch
Trong thế giới E-E-A-T, khiêm tốn không có chỗ đứng. Đây là lúc bạn cần khoe toàn bộ những gì tốt nhất về thương hiệu, một cách chuyên nghiệp và có chiến lược.
E-E-A-T là cách thể hiện chuyên sâu
E-E-A-T không chỉ là cho người ta thấy bạn giỏi đến đâu mà còn là bạn thể hiện điều đó như thế nào. Một công thức đơn giản để đánh giá:
E-E-A-T = Bằng chứng trong quá khứ + Bằng chứng ở hiện tại
Bằng chứng trong quá khứ là mọi thứ bạn từng thực hiện để xây dựng vị thế như thành tích, kinh nghiệm, dấu ấn thương hiệu đã có. Bằng chứng ở hiện tại là các hoạt động marketing giúp khẳng định chuyên môn.
Một số bằng chứng hiện tại có thể nêu ra như:
- Chiến dịch quảng cáo sáng tạo
- Nội dung hữu ích cho người dùng và công cụ tìm kiếm
- Báo cáo, dữ liệu mới do chính doanh nghiệp tạo ra
- PR, truyền thông
- Viết sách chuyên ngành
- Viết bài cho các trang uy tín có lượng truy cập thực
- Xây dựng hồ sơ tác giả chất lượng
- Sản xuất hoặc tham gia podcast
- Backlink chất lượng
- Nhắc đến thương hiệu trên mạng xã hội hoặc truyền thông
Thể hiện E-E-A-T chuyên sâu nhất
Vai trò của người làm SEO không thể kiểm soát hết bộ phận Marketing nhưng vẫn có thể tối ưu và xem xét trực tiếp: Chiến dịch link building chất lượng, nội dung onsite chuẩn E-E-A-T, xuất hiện trên truyền thông, thương hiệu được nhắc đến bởi các nguồn đáng tin.
Kết luận
Mô hình E-E-A-T bền vững duy nhất cho ngành SEO trong kỷ nguyên AI. Khi “tra cứu tri thức” đang dần nhường chỗ cho tra cứu giải pháp, chiến lược duy nhất còn lại là: Làm mọi cách để AI đề xuất thương hiệu của bạn. E-E-A-T chính là việc truyền thông thương hiệu hiệu quả. Nội dung chỉ đơn giản là: điều gì chạm đến trái tim con người, cũng sẽ chạm đến thuật toán AI.